Friday, July 17, 2015

ՆԵՐԿԱ ՎԱՂԱԿԱՏԱՐ ԺԱՄԱՆԱԿԱՁԵՎ / PRESENT PERFECT TENSE


Այս ժամանակաձևը ցույց է տալիս ներկա ժամանակակետից առաջ ավարտված գործողություն, որն իր հետևանքով և արդյունքով կապված է ներկայի հետ: Ներկա վաղակատար ժամանակաձևը կազմվում է հետևյալ կերպ՝ have/has+participle II և թարգմանվում է հայերենի սահմանական եղանակի ներկա վաղակատար ժամանակաձևի բայական վերջավորությամբ՝ -ել, ացել

Օրինակ՝
  1. I have seen the film-Ես տեսել եմ ֆիլմը:
  2. She has read her book-Նա կարդացել է իր գիրքը:
Ինչպես նկատում ենք, have/has-ը այս ժամանակաձևում ծառայում են որպես օժանդակ բայեր և հայերենում չեն թարգմանվում: 

                                              Հարցական ձև/Interrogative form

Present Perfect-ի հարցական ձևը կազմվում է՝ have/has օժանդակ բայերը բերելով ենթակայից առաջ:

Օրինակ՝
  1. Has she read her book?
  2. Have you finished the work?
                                                     Ժխտական ձև/Negative form

Present Perfect-ի ժխտական ձևը կազմվում է՝ have/has-ին ավելացնելով not ժխտական մասնիկը՝ have not=haven't, has not=hasn't, որոնք դրվում են ենթակայի և participle II-ով դրված բայի մեջտեղում:

Օրինակ՝
  1. She hasn't read the book-Նա դեռ չի կարդացել գիրքը:
  2. We haven't finished our homework-Մենք չենք ավարտել մեր տնային աշխատանքները:
Present Perfect-ի հետ գործածվում են հետևյալ մակբայներն ու պարագայական կապակցությունները՝ just-հենց նոր (դրվում է have/has օժանդակ բայերի և Participle II-ի մեջտեղում), yet-արդեն (դրվում է հարցական նախադասության վերջում), և դեռ (ժխտական նախադասության վերջում), already-արդեն (հաստատական նախադասության have/has օժանդակ բայերի և Participle II-ի մեջտեղում), of late, lately, recently-վերջերս (դրվում են նախադասության վերջում), ever-երբևէ (դրվում է հարցական նախադասության ենթակայի և Participle II-ի մեջտեղում ), never-երբեք (դրվում է հաստատական նախադասության have/has օժանդակ բայերի և Participle II-ի մեջտեղում), since-սկսած, ի վեր, for-շարունակ, for the last few days (weeks, months, years)-վերջին մի քանի օրերը (շաբաթները, ամիսները, տարիները): 

Օրինակներ՝
  1. haven't seen him of late/lately/recently-Ես նրան վերջերս չեմ տեսել:
  2. He has just left-Նա հենց նոր է հեռացել:
  3. She has never been to Canada-Նա երբեք չի եղել Կանադայում:
  4. Have you ever been to this cinema?-Երբևէ եղել ես այս կինոթատրոնում?
  5. They haven't finished their work yet-Նրանք դեռ չեն ավարտել իրենց գործը:
  6. Have you talked to him yet?-Արդեն նրան հետ խոսել ես?
  7. I have already answered your question-Ես արդեն պատասխանել եմ քո հարցին:
  8. He has played the piano since his childhood-Նա իր մանկությունից ի վեր դաշնամուր է նվագում:
  9. We have stayed here for the last few days- Մենք այստեղ ենք մնում վերջին մի քանի օրերը:
Present Perfect-ը օգտագործվում է նաև today, this week (month, year), this morning/afternoon/evening, tonight մակբայների և պարագայական կապակցությունների հետ, որոնք արտահայտում են դեռևս անավարտ ժամանակամիջոց, չնայած որ գործողությունն ավարտված է:

Օրինակներ՝
  1. I have worked a lot today-Ես այսօր շատ եմ աշխատել (օրը դեռ չի ավարտվել):
  2. We have met him this morning-Մենք հանդիպել ենք նրան այսօր առավոտյան (առավոտը դեռ չի ավարտվել):
  3. The children have read 2 books this month-Երեխաները այս ամիս երկու գիրք են կարդացել: (Ամիսը դեր չի վերջացել)
  4. She has graduated from the university this year-Նա ավարտել է համալսարանը այս տարի: (տարին դեռ չի ավարտվել)
  5. He has arrived tonight/this evening-Նա եկել է այսօր երեկոյան: (երեկոն դեռ չի ավարտվել)
  6. They have had four English classes this week-Նրանք չորս անգլերենի դաս են արել այս շաբաթ: (շաբաթը դեր չի ավարտվել)
  7. The child hasn't had her meal this afternoon-Երեխան չի կերել իր ճաշը այսօր ցերեկը: (ցերեկը դեռ չի ավարտվել)