Saturday, May 16, 2015

ՆԵՐԿԱ ԱՆՈՐՈՇ ԺԱՄԱՆԱԿԱՁԵՎ / PRESENT INDEFINITE (SIMPLE) TENSE


Այս ժամանակաձևը ցույց է տալիս՝

  • գործողություն, որը տեղի է ունենում ներկայում և կրում է կրկնվող, կանոնավոր բնույթ: Այս ժամանակաձևում չի օգտագործվում to be (am, is, are) բայը, քանի որ այն արտահայտում է գործողություն, իսկ to be-ն ցույց է տալիս վիճակ, կարգավիճակ, այլ ոչ թե գործողություն:

Ներկա անորոշի հետ օգտագործվում են հետևյալ ժամանակի մակբայները և պարագայական կապակցությունները:

  • Often-հաճախ
  • Always-միշտ
  • Sometimes, occasionally, from time to time-երբեմն, ժամանակ առ ժամանակ
  • Usually-սովորաբար
  • Seldom, rarely-հազվադեպ
  • Never-երբեք
  • Every day (year, month, week...)-ամեն օռ (տարի, ամիս, շաբաթ)
  • Generally-ընդհանրապես
  • Frequently-հաճախակիորեն
  • Constantly-կանոնավոր, մշտապես
  • Permanently-միշտ
  • At all-ընդհանրապես (ժխտական նախադասություններում)
Ներկա անորոշը կազմվում է բայի անորոշ հիմքով առանց to մասնիկի: Եկեք դիտարկենք to work բայի խոնարհումը հաստատական ձևում: 

                                                 Հաստատական ձև/Affirmative

Եզակի թիվ/Singular                                                   

1. I work-Ես աշխատում եմ                                      
2. You work-Դու աշխատում ես                               
3.He (she, it) works -Նա (այն) աշխատում է           

Հոգնակի թիվ/Plural

1. We work-Մենք աշխատում ենք
2. You work-Դուք աշխատում եք
3. They work-Նրանք աշխատում են

3-րդ դեմք եզակի տվում միայն բային ավելանում է s/es վերջավորությունը: Es-ը ավելանում է բայի հիմքին միայն այն ժամանակ, երբ տվյալ բայը ավարտվում է s, ss, o, x, sh, ch, y տառերով կամ տառակապակցություններով: Օրինակ՝
  • to go-goes
  • to study-studies
  • to watch-watches
  • to wash-washes
  • to fix-fixes
  • to pass-passes
Եթե հաստատական նախադասության մեջ օգտագործում ենք ժամանակի մակբայ կամ պարագայական կապակցություն, ապա վերջիններս հիմնականում դրվում են ենթակայի և ստորոգյալի միջև: Օրինակ՝ They always have lunch at 2 p.m. 
                                                       
                                                      Հարցական ձև/Interrogative

Եզակի թիվ/singular                                                                      

1. Do we work?-Ես աշխատու՞մ եմ                              
2. Do you work?-Դու աշխատու՞մ ես                            
3. Does he (she, it) work?-Նա (այն) աշխատու՞մ է



Հոգնակի թիվ/Plural

1. Do we work?-Մենք աշխատու՞մ ենք
 2. Do you work?-Դուք աշխատու՞մ եք
 3. Do they work?-Նրանք աշխատու՞մ են


Հարցական ձևը կազմվում է do/does օժանդակ բայերի օգնությամբ, որոնք դրվում են ենթակայից առաջ: 3-րդ դեմք եզակի թվում does-ի կիրառման ժամանակ բայը կորցնում է իր s/es վերջավորությունը: Եթե նախադասության մեջ կա հարցական դերանուն կամ հարցական բառ, ապա do/does օժանդակ բայերը կդրվեն տվյալ հարցական դերանունից հետո: Օրինակ՝ Where do you work?

Եթե հարցական ձևում կիրառում ենք ժամանակի մակբայ կամ պարագայական կապակցություն, ապա վերջիններս դրվում են ենթակայի և ստորոգյալի միջև: Օրինակ՝ Does he usually do the shopping in the mornings?

                                                     Ժխտական ձև/Negative

        Եզակի թիվ/Singular                                                          

1. I do not (don't) work-Ես չեմ աշխատում                  
2. You do not (don't) work-Դու չես աշխատում                          
3. He (she, it) does not (doesn't) work-Նա չի աշխատում          

Հոգնակի թիվ/Plural

1. We do not (don't) work-Մենք չենք աշխատում
2. You do not (don't) work-Դուք չեք աշխատում
3. They do not (don't) work-Նրանք չեն աշխատում

Այս ձևում do/does օժանդակ բայերին ավելանում է not ժխտական մասնիկը և դրվում է ենթակայի և բայ-ստորոգյալի մեջտեղում: Ժխտական ձևում էլ 3-րդ դեմք եզակի թվում բայը կրկին անգամ կորցնում է իր s/es վերջավորությունը: 

Ժխտական ձևում ժամանակի մակբայ կամ պարագայական կապակցություն օգտագործելու դեպքում, վերջիններս դրվում են don't/doesn't-ի և բայի միջև: 
Օրինակ՝ We don't sometimes go out in the evenings. 


6 comments: